Project “Hello inclusie”
Beste lezer,
Wij contacteren u omtrent een prangend probleem in onze samenleving, namelijk de wachtlijsten in verband met een Persoonsvolgend Budget voor personen met een beperking (PVB).
Met dit budget kunnen zij de nodige zorg en ondersteuning inkopen om een vrijer leven te leiden en eigen keuzes te kunnen maken.
Vele mensen hebben hier reeds een aanvraag voor gedaan, kregen een PVB toegekend en kwamen vervolgens op een onwaarschijnlijk lange wachtlijst terecht:
De overheid voerde in 2017 een systeem in waarbij eerst een budget wordt “toegewezen”.
Pas in een tweede fase wordt dan het toegewezen budget “ter beschikking gesteld”.
In tussentijd sta je als persoon met een beperking op de “wachtlijst” van het VAPH.
Binnen de wachtlijst varieert de tijd naargelang de prioriteitengroep waarin een persoon is ingedeeld. Personen in prioriteitengroep 2 staan vandaag gemiddeld 7 jaar op de wachtlijst, mensen binnen prioriteitengroep 3 kunnen er alleen maar van dromen om ooit budget te ontvangen…
Bijstandsorganisaties zoals Onafhankelijk Leven en GRIP vzw kaarten de schending van mensenrechten en de problematiek van de wachtlijsten om PVB te bekomen, al geruime tijd aan, maar ook adviezen verleend aan arbeidsrechtbanken en -hoven tijdens procedures, bevestigden reeds terzijde dat de wachtlijsten een onwettigheid inhouden.
Bij het parkeren van personen met een beperking op die onredelijk lange wachtlijsten, kunnen ernstige juridische vragen worden gesteld:
- Enerzijds is er het feit van schending van mensenrechten op zich:
De overheid koos om een systeem van persoonsvolgende financiering uit te werken, waarmee personen met een handicap hun zorg en ondersteuning kunnen inkopen, in alle zelfstandigheid en naar vrije keuze. Die vorm van ondersteuning moet toelaten dat de ongelijkheid tussen personen zonder en met handicap, zo goed mogelijk weggewerkt wordt.
Door het verdere uitblijven van terbeschikkingstelling is die belofte van gelijkheid een lege doos, een belofte die niet nagekomen wordt.
Door deze nalatige houding van de overheid worden heel wat rechten geschonden, zoals het recht op gelijkheid en verbod op discriminatie, het recht op vrijheid, het recht op zelfstandig wonen en deel uitmaken van de maatschappij, persoonlijke mobiliteit, het recht op integratie en participatie. Zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. (bron: https://www.unia.be/nl/wetgeving-aanbevelingen/wetgeving/verdrag-inzake-de-rechten-van-personen-met-een-handicap)
Het ziet er niet naar uit dat er meer budget zal zijn voor de komende legislatuur… Dus het is aan ons en aan jullie om aan de alarmbel te trekken!
- Anderzijds is er de vraag naar het onredelijk karakter van de lengte van de wachtlijsten zelf:
Financiële tekorten in de samenleving kunnen verantwoorden dat sommige rechten niet meteen kunnen worden uitgeoefend.
Maar wachtlijsten van 7 tot 20 jaar lang, zorgen voor wanhoop en gelatenheid bij personen met een handicap.
Het niet ter beschikking stellen van PVB binnen een redelijke termijn, is onverkort een nalatigheid van de overheid.
Wat dan met de beroepstermijn van 3 maanden die vermeld wordt in die oudere beslissingen?
Veel wachtenden menen dat zij geen rechtsmiddel hebben om de wachtlijst gerechtelijk aan te kaarten, omdat de beroepstermijn van 3 maanden sinds de beslissing waarbij een definitief budget is toegekend, verstreken is.
Echter, een vordering op basis van nalatigheid door de overheid, met andere woorden, op basis van de buitencontractuele aansprakelijkheid, verjaart pas 5 jaar nadat de nalatigheid door de overheid ophoudt te bestaan.
Anders gezegd, zolang de onredelijke wachttijd blijft bestaan en de overheid hierin nalatig blijft, kan de vordering tot het bekomen van PVB (of vervangende schadevergoeding), op grond van de buitencontractuele aansprakelijkheid van de overheid, niet verjaren.
Waarom zou u deze procedure opstarten, als er al zoveel procedures lopen?
Wat is de meerwaarde van deze actie?
Voelt u zich ook opstandig tegen het fenomeen van de wachtlijsten, maar voelt u niet de behoefte of moed om een gerechtelijke procedure op te starten? Begrijpelijk, want dit is vaak stressvol en duur.
Burgers hebben heel wat vreedzame actiemiddelen. Er zijn ook alternatieven:
- Er zou een burgerinitiatief uitgewerkt kunnen worden dat inspeelt op de noden enerzijds, en aansluit bij de betrachting van de bevoegde overheid om de nood aan ondersteuning te “vermaatschappelijken”.
- Er kunnen bijkomende (protest-) acties georganiseerd worden om het probleem van gebrek aan ondersteuning beter bekend te maken, en een groter draagvlak voor de nodige politieke besluitvorming te creëren.
- Unia zou betrokken kunnen worden: uit hun memorandum blijkt dat ook Unia aandacht heeft voor verschillende vormen van discriminatie van personen met een handicap, maar spijtig genoeg ontbreekt elke verwijzing naar de onredelijk lange wachtlijsten in Vlaanderen.
En toch, dergelijke acties, zouden pas over enkele jaren een antwoord bieden op de nood aan ondersteuning.
Als advocatenkantoor, is het logisch dat we denken aan gerechtelijke stappen.
Of er nood is aan een gerechtelijke procedure, met doel om vervangende schadevergoeding te bekomen, wegens het hanteren van onredelijk lange wachtlijsten, en het niet voorzien van alternatieven, zal nog blijken.
Die beslissing is aan jullie, de wachtenden.
Aanpak
Het project “Hello inclusie” heeft tot doel het wegwerken van de wachtlijsten: we merken bij heel wat mensen een “sorry voor mijn handicap”-houding, en willen iets doen aan de uitzichtloze parking, genaamd “wachtlijst van het PVB”.
Hoe zit het met kosten?
We willen ook iets doen aan de financiële middelen die nodig zijn om te procederen:
Door zo veel mogelijk mensen samen te brengen en samen naar de arbeidsrechtbanken te stappen, zorgen we voor impact. Door samenwerking zorgen we voor een lage dossierkost, maar ook voor het wegwerken van de ongelijkheid tussen personen die zich wel of geen procedurekosten kunnen veroorloven.
Het gerechtelijk wetboek schrijft voor dat de overheid in procedures tegen VAPH verwezen wordt in de gerechtskosten (waaronder de rechtsplegingsvergoeding indien er een advocaat tussenkomt). Van het voorschot dat een wachtende zou betalen, zou dus een deel terugbetaald moeten worden. De huidige bedragen zijn te ramen als volgt:
Als er voldoende wachtenden inschrijven, dan kan een dossierkost/voorschot van 250,00 EUR gehanteerd worden.
De gebruikelijke rechtsplegingsvergoeding bedraagt heden 163,98 EUR.
Bijgevolg zou een wachtende netto aan het einde van de rit 86,02 EUR betalen.
Hoe kan dit?
Er zijn heel wat wachtenden. De cijfers variëren van een 14.000 tot meer dan 20.000 mensen.
Stel dat veel mensen onder u, effectief het wachten moe zijn, en een deel hiervan 250,00 EUR betalen (sommigen onder u zullen beroep kunnen doen op een rechtsbijstandverzekering, anderen zullen recht hebben op een pro deo aanstelling), dan is er voor ons voldoende voorschot beschikbaar om de kosten te betalen voor het organiseren van juridische bijstand, inhoudende:
- Kantoororganisatie online + papieren dossiers;
- Betaling voldoende medewerkers;
- Neerleggen van het verzoekschriften;
- Voeren van de schriftelijke procedure;
- Pleitzittingen in de 17 Vlaams-talige afdelingen van de arbeidsrechtbanken organiseren
Stel dat weinig mensen aansluiten, dan bekijken we over hoeveel rechtbanken de dossiers gespreid zouden zijn, en communiceren we verder over het kostenplaatje.
Het belangrijkste dat we te weten moeten komen, is of er inderdaad voldoende wachtenden zijn die een meerwaarde zien in “Hello inclusie” project.
Stap 1: inschrijvingsformulier terugbezorgen
We vragen geïnteresseerde wachtenden om het inschrijvingsformulier terug te bezorgen met de eerste nodige informatie, zodat we kunnen tellen hoeveel wachtenden mee willen doen. U geeft meteen ook aan of u in aanmerking zou komen voor een pro deo advocaat.
Hoe weet u of u in aanmerking komt voor pro deo aanstelling van een advocaat?
Via deze webpagina vindt u alle informatie: https://www.vlaanderen.be/juridische-tweedelijnsbijstand-pro-deoadvocaat
Zijn er onvoldoende inschrijvingen?
Dan gaan we niet verder met dit project, en zullen we hiervan verslag doen via mail.
Indien het kantje-boordje is, dan gaan we hierover eerst in gesprek met de wachtenden die wel inschreven.
Zijn er voldoende inschrijvingen?
Dan laten we u dit weten, en zullen we vragen aan elke wachtende die inschreef, om een bedrag van 250 euro te betalen, tenzij u een rechtsbijstandverzekering hebt die tussenkomt in de kosten van procedure, of tenzij in aanmerking komt voor een pro deo advocaat.
250,00 EUR is een relatief lage kost, als je dit vergelijkt met individuele gerechtskosten of de optie om voor een onbepaalde tijd op een wachtlijst te staan.
Vervolgens zal aan u gevraagd worden om volgende zaken te bezorgen:
- Beslissing van VAPH waarbij budget definitief werd toegekend.
- Eventuele beslissing van VAPH waarbij gedeeltelijk budget werd toegekend.
- Een eigen samenvatting van uw dossier, waarin u aangeeft welke ondersteuning u nodig hebt, maar niet kan betalen met PVB.
- Attest van woonst.
Ons kantoor gaat dan aan de slag met de samenstelling van de dossiers, en zal meedelen in welke maand de verzoekschriften worden neergelegd. De dossiers zullen worden gesorteerd per afdeling van een arbeidsrechtbank waaronder het dossier zou komen, en vervolgens per afdeling neergelegd worden.
Dit overzicht is een work in progress. Wekelijks zullen we dit document aanvullen met antwoorden op vragen die worden gesteld. Antwoorden op de gestelde vragen vindt u in het document “Hello inclusie FAQ”
Nog vragen of kritische opmerkingen?
Stel zoveel mogelijk vragen of maak kritische opmerkingen. Hiermee helpt u ons, en via de antwoorden, elkaar.
Uw vragen en opmerkingen zijn welkom :
Via mail aan : mevr. Eline Mariën eline@ryssaert.be, mr. Anne Ryssaert anne@ryssaert.be, of info@ryssaert.be,
Via telefoon op het nummer 09/310.70.20, of 0495 18 81 51,
Via post aan Advocatenkantoor Anne Ryssaert, Sportstraat 320, 9000 Gent